O cisie

Cis jest zimozielonym gatunkiem drzewa iglastego. Przyjmuje formę niewysokiego drzewa lub krzewu. Jako, że jest gatunkiem iglastym, posiada miękkie, spłaszczone i dość krótkie liście w postaci igieł. Charakterystyczną cechą cisa są jego nasiona, które otoczone są miękką, owalną, czerwoną osnówką. Warto zaznaczyć, iż wspomniana osnówka jest jedyną jadalną częścią rośliny. Poza nią, pozostałe części rośliny zawierają znaczne ilości substancji trujących. Kolejną, istotną cechą tego gatunku jest dymorfizm płciowy, czyli wyraźny podział na osobniki męskie i żeńskie. Cecha ta zwana jest przez botaników dwupiennością.  Cis jest gatunkiem bardzo wolno rosnącym, ale też długowiecznym. Najstarsze osobniki mogą dożywać nawet trzech tysięcy lat. Był pierwszym gatunkiem drzewa w Polsce objętym ochroną prawną. Stało się tak w 1432 roku, na mocy statutu warckiego, wydanego przez króla Władysława Jagiełłę. Szczególna troska o cisy wynikała z dużej wartości użytkowej cisowego drewna, co z kolei przekładało się na nadmierną eksploatację  tego gatunku.

O rezerwacie

Historia rezerwatu sięga końca XIX wieku. Wtedy to pojawiły się w publikacjach pierwsze wzmianki o ochronie cisa w Prusach Wschodnich. Początki XX wieku to kolejne opracowania i przewodniki, w których pojawiały się informacje o cisach w ówczesnym nadleśnictwie Hammerstein (niemiecka m. Czarne).

Rezerwat „Cisy w Czarnem" został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa 14 lutego 1957 roku. Cały obszar (26,29 ha) znajduje się pod zarządem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku i Nadleśnictwa Czarne Człuchowskie.

Aktualnie w granicach rezerwatu rośnie ponad 300 dorosłych okazów cisa. Ich wiek szacuje się na około 150 lat. Najwyższe drzewo mierzy około 14,5 metra wysokości.  

W ostatnim czasie nadleśnictwo Czarne Człuchowskie podpisało porozumienie w związku z planowaną przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Gdańsku realizacją projektu pn. „Ochrona bioróżnorodności rezerwatów przyrody Pomorza". W ramach projektu, którego realizację rozpisano na minimum dwa lata, planowane jest przeprowadzenie szeregu prac obejmujących m.in.:

• usunięcie gatunków drzew i krzewów konkurencyjnych dla cisa – w bieżącym roku;
• budowę wiaty przed rezerwatem wraz z ustawieniem stojaków na rowery – w bieżącym roku;
• rozbiórkę starego i budowę nowego ogrodzenia otaczającego rezerwat,
• wytyczenie i oznaczenie ścieżki edukacyjnej.

Autor: Paweł Winnicki